De 11 stemmen van Srebrenica

In Nederland wonen ruim 62.000 Bosnische Nederlanders. Dertig jaar na de genocide in Srebrenica zijn hun verhalen nog altijd nauwelijks gehoord. Hoe leef je verder met een oorlogstrauma, in een maatschappij die jouw verhaal niet kent, niet begrijpt of misschien zelfs niet wil zien? En wat kunnen we van deze mensen leren als we naar hen luisteren?

De 11 stemmen van Srebrenica is een multimediaal project dat de verhalen van Bosnische Nederlanders over de genocide centraal stelt. De aandacht richt zich tot nu toe vooral op de betrokkenheid van Nederland bij de mislukte vredesmissie en Nederlandse blauwhelmen. Maar de verhalen van eerste en tweede generatie overlevenden blijven onderbelicht. Via de podcast De 11 stemmen van Srebrenica (OVT/VPRO) en de gelijknamige tentoonstellingen krijgen deze verhalen een blijvende plek in de Nederlandse geschiedenis en wordt het bestaande beeld verdiept en verbreed.

Vught: foto's van Robin de Puy

Gerenommeerd fotograaf en filmmaker Robin de Puy maakt de visuele vertaling. Haar werk is te zien in Nationaal Monument Kamp Vught. Ze toont de mensen achter de verhalen, met behulp van fotografie en film. De tentoonstelling bevat een mix van portretten en beelden uit Bosnië en Herzegovina, aangevuld met korte documentaires: gelaagde verhalen die de levens van Bosnische Nederlanders toen en nu centraal stellen.
Robin de Puy (1986) studeerde aan de Fotoacademie Rotterdam en won in 2014 en 2019 de Nationale Portretprijs. Op haar 29ste werd ze Fotograaf des Vaderlands. Haar werk is tentoongesteld in onder meer het Bonnefantenmuseum (Maastricht), Fotomuseum Den Haag en Photoville (New York).

Podcastserie

In de elfdelige podcastserie De 11 stemmen van Srebrenica vertellen Bosnische Nederlanders hun persoonlijke verhaal. Genocide-expert en overlevende Alma Mustafić en journalist en Balkanexpert Marjolein Koster verweven deze verhalen met inzichten van experts op het gebied van trauma, identiteit en integratie. De serie wordt uitgebracht door OVT, het geschiedenisprogramma van de VPRO op NPO Radio 1. De podcast is op 21 juni gelanceerd op alle podcast-apps, zoals Spotify. Vanaf 22 juni zijn drie afleveringen te beluisteren in het programma OVT (zondag 10.00-12.00 uur).

Utrecht: FOTODOK

Bij FOTODOK in Utrecht zijn de verhalen uit de podcast te ervaren in de vorm van een tentoonstelling (vanaf 3 juli), aangevuld met werk van onder andere Robin de Puy, Nicole Segers, Anita Karabašić en Elma Čavčić. Tijdens het verdiepende programma TAFERELEN gaan kunstenaars, deelnemers en experts tijdens een diner in gesprek met het publiek. Centraal staat de vraag: hoe kijken we naar Srebrenica en hoe praten we erover? 

30 jaar na Srebrenica

Op 11 juli 2025 herdenken we dat 30 jaar geleden het Bosnisch-Servische leger de VN-safe area Srebrenica innam en genocide pleegde. 8372 mensen, vooral mannen en jongens, werden vermoord en tienduizenden mensen gedeporteerd. De stad stond jarenlang onder belegering, werd beschoten en uitgehongerd. De genocide in Srebrenica geldt als de grootste oorlogsmisdaad op Europese bodem sinds de Tweede Wereldoorlog.
De herdenking op 11 juli vormt het symbolische vertrekpunt voor dit project. Daarom is gekozen voor het getal elf. Tegelijkertijd verwijst het naar de elf fases van genocide, een proces van systematische ontmenselijking met als doel het vernietigen van een bevolkingsgroep. Het project nodigt uit om deze mechanismen te leren herkennen, om de huidige maatschappij beter te begrijpen en om te kunnen reflecteren op ons handelen.

De 11 stemmen van Srebrenica  is mede mogelijk gemaakt door het Mondriaan Fonds, Vfonds, K.F. Hein Fonds, Fonds 21 en Gemeente Utrecht.

Foto: Suad Pasalic (63) ontvluchtte als 33-jarige Srebrenica en overleefde de genocide.

Foto voorzijde: een huis in Srebrenica, doorzeefd met kogels. 30 jaar later is de vernietiging van het dorp nog steeds goed zichtbaar
Foto's: Robin de Puy